ریشه و تاریخچه:
نوعی هنر رزمی متعلق به جزایر ریوکیو است، جاییکه امروز در اوکیناوای ژاپن قرار دارد. این رشته از ترکیب روشهای جنگی بومی و محلی این منطقه معروف به ته (معنی تحتاللفظی: دست) پدید آمدهاست. کاراته یک هنر رزمی مبتنی بر ضربه زدن است که از ضربات مشت، لگد، زانو، آرنج و تکنیکهای دستِ بازمانند دست چاقویی تشکیل میشود. در برخی سبکها فنون گلاویزی، قفل مفصل، مهاری، پرتابی و ضربه به نقاط حساس نیز آموزش داده میشود هنرجویان این رشته کاراتهکا نامیده میشوند.
تکامل کاراته تا سدهٔ نوزدهم در جزایر ریوکیو پیش از آن که به قلمرو ژاپن ملحق شود، اتفاق افتاد. در اوایل سدهٔ بیستم در پی دورانی از تبادلات فرهنگی بین ریوکیو و ژاپن به سرزمین اصلی ژاپن معرفی شد. در ۱۹۲۲ وزارت آموزش ژاپن گیچین فوناکوشی (بنیانگذار کاراته مدرن) را برای نمایش کاراته به توکیو دعوت کرد. در ۱۹۲۴ دانشگاه کیو نخستین باشگاه دانشگاهی کاراته را تأسیس کرد و تا سال ۱۹۳۲ در تمام دانشگاههای اصلی ژاپن باشگاههای کاراته بر پا شده بود. در این دوران که نظامیگرایی ژاپنی اوج گرفته بود نام این رشته از واژهای با معنی تحتاللفظی «دستچینی»به واژهای همنوا با معنی «دست خالی» تغییر کرد. البته هر دو کلمه کاراته تلفظ میشوند. این تغییر نشانگر اشتیاق ژاپنیها به معرفی این رشته به عنوان یک هنر رزمی ژاپنی بود. از جنگ جهانی دوم اوکیناوا یک قرارگاه نظامی مهم ایالات متحده آمریکا شد و تمرین کاراته در میان نظامیان ساکن این جزیره محبوبیت یافت.
برای بسیاری از هنرجویان، کاراته یک تمرین عمیق فلسفی است. کاراته-دو به آموزش اصول اخلاقی میپردازد و میتواند جنبهٔ معنوی برای پیروان آن داشته باشد. امروزه کاراته برای کمال شخصی، دفاع شخصی، و به عنوان یک ورزش آموخته میشود. کاراته در برنامه المپیک، بازیهای جهانی، و بازیهای آسیایی قرار دارد. این رشته در جریان رأیگیری کمیته بینالمللی المپیک در ۴ اوت ۲۰۱۶ در برزیل توانست اکثریت آراء برای ورود به المپیک را کسب کند و به عنوان یک رشته المپیکی به رسمیت شناخته شود و از بازیهای المپیک ۲۰۲۰ ژاپن وارد بازیهای المپیک خواهد شد.«وب ژاپن» وبگاه متعلق به وزارت خارجه ژاپن تعداد هنرجویان کاراته در سراسر جهان را حدود ۵۰ میلیون نفر برآورد کردهاست.
سال ۱۳۴۲ سال ورود کاراته به ایران میباشد.
سبک های کاراته:
بطور کلی سبکهای کاراته به سه دسته تقسیم میشود:
سبکهای کنترلی
سبکهای غیر کنترلی
سبکهای رینگی
برخی از سبکهای مهم در کاراته (چهار سبک اصلی یا سبکهای مادر):
شوتوکان، که توسط استاد فقید فوناکوشی که او را به عنوان پایهگذار کاراته امروزی میشناسند پایهگذاری شدهاست.
شیتوریو، (سیستم ناهاته، سیستم شوریته) این سبک توسط کنوامابونی ایجاد شد.
وادوریو،
گوجوریو
سبکهای کنترلی
شوتوکان، (بنیانگذار: گیچین فونا کوشی) در این متد توجه خاصی به نیرو و سرعت ورود آن و مرکز ثقل نیرو میشود.
شیتوریو، (بنیانگذار: کنوا مابونی) شیتوریو متشکل از دو سیستم ناهاته و شوری ته در کاراته میباشد.
گوجوریو، (بنیانگذار: چوجون میاگی) گوجوریو روش سفت و نرم، که در اوکیناوا شکل گرفت و و متعلق به سیستم ناهاته در کاراته میباشد.
وادوریو، (بنیانگذار: اوتسوکا هیرونوری) وادوریو یعنی: راه صلح، روش صلح، روش صلح جویانه.
کان ذن ریو، (بنیانگذار: فرهاد وارسته) کان ذن ریو یعنی: کاملترین سبک کاراته.[۱۲]
سبکهای غیر کنترلی
کیوکوشین، (بنیانگذار: ماسوتاتسو اویاما) کیوکوشینکای، از عناصر مختلفی که نشات گرفته از تجریبات اویاما وسبکهای دیگر است، به وجود آمد.
گوجوریو: در گوجوریو هر دو گونهٔ مبارزات کنترلی و غیرکنترلی وجود دارد.
جوکای دو: (بنیانگذار: کانچو دهنوی)ترکیبی از سه رشته رزمی جودو، کاراته کیوکوشین، بوکس است.
انشین
جیسن کاراته.
.
کاراته ی کیوکوشین:
کیوکوشین یکی از سبکهای کاراته غیرکنترلی است. این رشته توسط ماسوتاتسو اویاما (۱۹۹۴–۱۹۲۳) استاد ژاپنی (کرهای تبار) هنرهای رزمی بنیان نهاده شد.[۱] این رشته یکی از موثرترین هنرهای رزمی جهان محسوب میشود.
این رشته از عناصر مختلفی نشأت گرفته که از تجربیات اویاما و تکنیکهای دیگر سبکهای کاراته بوجود آمده است. کیوکوشین از دو لغت کیوکو (بالاترین، نهایت) و شین (حقیقت، روح) ترکیب شدهاست. این رشته در ابتدا اویاما ریو و اویاما کاراته جوجوتسو نیز نامیده میشد.
تأکید این سبک روی مبارزه واقعی در فاصله نزدیک و بدون عقبنشینی است. در کیوکوشین برای کاستن مقاومت حریف از اصابت ضربات بطور متوالی و با حداکثر قدرت استفاده میشود.
تمرینات روحی:
این سبک تأکید زیادی بر روی تمرینات تنفسی و استقامتی دارد. از این رو هنرجوی کیوکوشین پس از سالها تمرینات مکرر دارای اندامی ورزیده و روحیه ای آسیبناپذیر میگردد. در سبک کیوکوشین تکیه اصلی بر حفظ سلامتی همزمان جسم و روح است؛ در مبارزات کیوکوشین و اساساً در فلسفه آن پیروزی به هر قیمتی بر حریف مقابل معنایی ندارد. در فلسفه متعالی کیوکوشین هدف غائی تناوری جسم برای رسیدن به مکارم عالیه اخلاقی است و به هیچ روی خشونت در سبک کیوکوشین جایگاهی ندارد؛ چرا که اساساً خشونت و کیوکوشین در تقابلند نه در تعامل. کیو کوشین نه تنها خشن نیست بلکه سعی در پرورش روحیه لطافت، افتادگی، و بزرگ منشی را در هنرجوی مبارز دارد. در مورد مؤثر بودن روش مبارزه و سطح روحی ویژه ای که در کیوکوشین کاراته بر روی آن تأکید میشود و تا اندازهٔ زیادی آن را از دیگر هنرهای رزمی تن به تن متمایز میسازد باید به یکی از مفاهیم اساسی در روش مبارزاتی کیوکوشین اشاره کرد که برگرفته از مکاتب شمشیرزنی کهن ژاپن بوده و موسوم به “ایکّن هیساتسو” (Ikken Hissatsu) یا “هر یک ضربه، یک هلاکت (یا نابودی/پیروزی)” است.
بر طبق این اصل هر تکنیک پا یا دست، هر نوع جابه جایی بدن، تنفس صحیح، حفظ تعادل، حفظ آرامش، نگاه پیوسته و هوشمندانه به چشمان حریف، هر فریاد کیای و روحیهٔ جنگندگی مبارز باید با کیفیتی تمرین و اجرا شود که اولین ضربه در نبرد آخرین ضربه باشد و حریف را به کلی ناتوان، تسلیم یا نابود سازد. این فلسفه نه بر اساس نهایت خشونت بنا شده و نه نوعی کمال گرایی غیرواقعی یا خودنمایی است؛ بلکه تأکیدی بوده است که ماسوتاتسو اویاما روی برتری صلح و پایان سریع جنگ بر مبارزهٔ بیمعنی، بی هدف و غیرانسانی داشته و این را میتوان در نام کیوکوشین به معنای نهایت حقیقت، به خوبی دریافت. حقیقتی که در آن اثری از ترس، حسادت، کینه، خستگی و غرور باقی نمیماند.
تعادل و آرامش:
بر طبق این اصل هر تکنیک پا یا دست، هر نوع جابه جایی بدن، تنفس صحیح، حفظ تعادل، حفظ آرامش، نگاه پیوسته و هوشمندانه به چشمان حریف، هر فریاد کیای و روحیهٔ جنگندگی مبارز باید با کیفیتی تمرین و اجرا شود که اولین ضربه در نبرد آخرین ضربه باشد و حریف را به کلی ناتوان، تسلیم یا نابود سازد. این فلسفه نه بر اساس نهایت خشونت بنا شده و نه نوعی کمال گرایی غیرواقعی یا خودنمایی است؛ بلکه تأکیدی بوده است که ماسوتاتسو اویاما روی برتری صلح و پایان سریع جنگ بر مبارزهٔ بیمعنی، بی هدف و غیرانسانی داشته و این را میتوان در نام کیوکوشین به معنای نهایت حقیقت، به خوبی دریافت. حقیقتی که در آن اثری از ترس، حسادت، کینه، خستگی و غرور باقی نمیماند.
ریشه اصول تنفس عمیق و قدرتی برای اجرای سنگین و نفوذی ضربات دست و پا و کمترین جابه جایی بدن یا «تای ساباکی» به دور حریف در کیوکوشین به تجربه اویاما از سبک کاراته گوجوریو (از مکتب اصلی ناهاته در اوکیناوای ژاپن) بر میگردد که آن خود نیز تکاملی از مکتب شائولین جنوبی در چین است که تأکید آن بر استقرارهای کم ارتفاع بدن، تغییر پی در پی ضربات به سمت نقاط حساس بدن حریف مانند پهلوها، دندهها، ساق و ران و قفسه سینه و به طور کلی ریشه کن کردن حریف است. ضربات چرخشی و بلند پا، کوبشهای کشیده پا از پهلو یا مستقیم و ترکیب دفاع و حمله سریع با دست در کیوکوشین بیشتر برگرفته از سبک کاراته شوتوکان (از مکتب اصلی شوریته در اوکیناوای ژاپن) است که سرچشمه آن هنرهای جنگی شائولین شمالی در چین است. با این وجود استاد اویاما همراه با ترکیب فلسفههای سخت و نرم، سرعت و قدرت و نیز تنفس ایبوکی از شکم و منطقه انرژی حیاتی با تنفس نوگاره از قفسه سینه، توانست یک نوع روحیه و فلسفه مخصوص به خود را نیز در کیوکوشین دمیده و آن را در زندگی شخصی خود و در سراسر عمرش اجرا کند. حالت بسیار ویژه و عمیقی از قرار گرفتن در یک وضعیت نهایی و بدون بازگشت. عبور از ترس از مرگ و پذیرش درد و رنج مبارزه واقعی (زندگی) با تمام وجود، درسی که استاد اویاما به گفته خود او، «از زندگی شمشیرزن سامورایی مشهور و بی شکست و استاد استراتژی جنگ ژاپنی، میاموتو موساشی در قرن هفدهم» الهام گرفت و یک باره باعث دگرگونی زندگیش شد.
قوانین:
در کیوکوشین کاراته ضربه پا به سر مجاز است اما ضربه دست به سر و گردن به هر صورتی خطاست.
انواع شوتو اوچی (ضربه با تیغه دست)، نوکیته (ضربه با نوک انگشتان) در مبارزه رسمی و امتیازی ممنوع میباشد.
انواع هیجی اوچی (ضربات آرنج) و جودان زوکی (مشت از شانه به بالا و به سمت سر و گردن) خطا بوده و اخراج فرد را به همراه خواهد داشت.
هر نوع ضربه به بیضه خطاست و منجر به اخراج مبارز خاطی میگردد.
هر نوع ضربه عمدی از پشت به حریف خطاست و شامل اخطار خواهد شد.
ضربه به حریف به زمین افتاده یا نشسته خطاست و در صورت تکرار یا شدت بالای حمله منجر به اخراج میگردد.
سوگندنامهٔ کیوکوشین کاراته:
ما جسم و دل خود را پرورش میدهیم تا روحی استوار و نامتزلزل داشته باشیم.
راه راستین مبارزه را میپیمائیم تا همواره حواس و روح خود را آماده نگه داریم.
با قدرتی راستین میکوشیم تا روح فروتنی را در خود بوجود آوریم.
ما نهایت فروتنی را رعایت خواهیم کرد.
و به درجات بالاتر از خود احترام میگذاریم.
ما از خشونت میپرهیزیم.
و همواره به یاد پروردگار توانائیم. ما هرگز موهبت انسان بودن را فراموش نخواهیم کرد
همواره به عقل و قدرت میاندیشیم و خواستهای دیگر را از خود میرانیم
تا جان در بدن داریم ضوابط مربوط به کیوکوشین کاراته را رعایت خواهیم کرد و میکوشیم تا به راه و هدف واقعی دست یابیم.
کمربندها:
در کیوکوشین کاراته مراتب و رنگ کمربندها دارای فلسفه خاصی است که به ترتیب پس از کمربند سفید عبارت است از:
- نارنجی: آغاز طلوع خورشید کیوکوشین کاراته
- آبی: ورزشکار احساس میکند که در آسمان است و به آرامش و امید میرسد
- زرد: شروع تابش آفتاب کیوکوشین کاراته به روح و جسم کاراته کا
- سبز: آغاز رویش و جوانه زدن در قدرت روحی و بدنی
- قهوهای: کاراته کا سر به زیرتر و خاکی تر از قبل شده، راز خالی شدن از غرور و سایر آلودگیهای روحی را در مییابد و آمادهٔ سفر اصلی میگردد
- مشکی: آغاز تاریکی و ابتدای راه اصلی کاراته به سمت معبد وجود. روشن شدن مشعل مهربانی، عقل و جنگندگی در تاریکی مسیر. مبارز متوجه میشود چیز زیادی از کاراته نمیداند و در ابتدای راه است.